De opvoeding van Cicero (15-20 min)

Cicero bleek uit te blinken in de retorica. Maar hoe heeft hij dat geleerd?  Net als elke andere Romeinse jongeman uit een goede familie kreeg Cicero een goede basis mee. Op de 'basisschool' leerden de jongens van een magister lezen, schrijven en rekenen. 

Opdracht 1: Een Romeinse school (4 min)

Bekijk het filmpje hiernaast maar eens om te horen, wat een gemiddelde jongeman voor scholing kreeg.

De basisschool was niet altijd een pretje voor Romeinse jongens. Zoals je weet, was het de leraar gewoon toegestaan  zijn leerlingen te slaan, als hem dat goed leek. Vaak was de leraar een (Griekse) slaaf. Speciale schoolgebouwen bestonden er niet. Als je vader geen thuisonderwijs van een privéleraar kon betalen, werd de school gehouden in een zuilengang lang de straat. Gordijnen hielpen wel tegen zon en inkijk, maar natuurlijk niet tegen het lawaai van de straat. Daarom was er op de drukke marktdagen en op godsdienstige feestdagen geen school. Ook in de warme zomermaanden waren er geen lessen.

Speciale boeken voor kinderen waren er niet. Laat staan de boeken met de mooie gekleurde platen, zoals jullie ze kennen. Lezen en schrijven leerde je met behulp van volwassen teksten en een wastafeltje. Met een schrijfstift kon je je letters in was maken. En weer makkelijk uitvegen, als je genoeg geoefend had. Om te leren rekenen, had je een telraam. Naast Latijn leerden de jongens ook Grieks lezen en schrijven. Voor veel Romeinen was dit hun tweede taal.

Waar de jongere jongens nog door een paedagogus van en naar school werden gebracht, kreeg een Romeinse jongen wat meer vrijheid, als hij ouder werd.

Opdracht 2: Een Romeinse puber (6,5 min)

Kijk maar eens in het filmpje hiernaast, hoe een dag van een gemiddelde puber eruit zag.

Maar Cicero was natuurlijk geen doorsnee puber. Om te beginnen kwam hij helemaal niet uit Rome, maar uit Arpinum, een klein stadje dat zo'n 100 km ten zuidoosten van Rome lag. Gelukkig heeft zijn vader hem na de basisschool ook een goede vervolgopleiding gegeven. Op deze vervolgopleiding leerde hij van de grammaticus de grote Latijnse en Griekse schrijvers als Homerus en Vergilius. Hij moest ze niet alleen lezen, maar ook was het gebruikelijk dat Romeinse jongens er grote stukken van uit hun hoofd leerden en konden voordragen: zonder stotteren natuurlijk! Ook vakken als aardrijkskunde, geschiedenis en mythologie kwamen aan de orde.

Na zijn 15e was ook deze opleiding voltooid. Toen was het tijd voor de retorenschool, waar hij leerde redevoeringen schrijven en houden. Spreken in het openbaar was van groot belang om carrière te kunnen maken in de Romeinse tijd en zo voor jezelf een goede maatschappelijke positie te verwerven. Op de volgende pagina van deze webquest leer je wat een redevoering tot een goede redevoering maakt. Retorische technieken dus.